Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) – choroba nie tylko palaczy!
Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) jest przewlekłą chorobą układu oddechowego. Według Światowej Organizacji Zdrowia stanowi obecnie trzecią przyczynę zgonów na świecie. Utarło się przekonanie, że POChP to choroba nałogowych palaczy. Prawda jest jednak taka, że za rozwój tego schorzenia może odpowiadać wiele różnych czynników, np. zanieczyszczenie środowiska czy kontakt ze szkodliwymi substancjami w miejscu pracy. Choć POChP jest chorobą nieuleczalną, to dzięki szybkiej diagnostyce i właściwemu leczeniu, pacjent może cieszyć się lepszą jakością życia. Czym dokładnie jest to schorzenie? Jak się objawia? I jakie strategie leczenia POChP przynoszą najlepsze efekty? Przeczytaj!
Spis treści:
Przewlekła obturacyjna choroba płuc – co to za schorzenie i jak często występuje?
Duszności, kaszel i zmniejszona tolerancja wysiłku – główne objawy POChP
O rozpoznaniu choroby rozstrzyga spirometria – diagnostyka POChP
Strategie leczenia POChP
Podsumowanie
Przewlekła obturacyjna choroba płuc – co to za schorzenie i jak często występuje?
Przewlekła obturacyjna choroba płuc polega na trwałym zwężeniu dróg oddechowych, wskutek czego przepływa przez nie znacznie mniej powietrza. Chorobie towarzyszy chroniczny stan zapalny oskrzeli oraz płuc. Nieleczone POChP doprowadza do rozedmy, czyli uszkodzenia pęcherzyków płucnych oraz zmniejszenia powierzchni oddechowej płuc. Liczba chorych na POChP niestety systematycznie rośnie — w latach 1990–2015 zwiększyła się aż o 44%. W Polsce z POChP zmaga się ok. 2 miliony osób, w skali świata jest to już 400 milionów. Najbardziej narażone na przewlekła obturacyjną chorobę płuc są osoby palące oraz zatrudnione w przemyśle ciężkim i wydobywczym, gdzie występuje duża ekspozycja na działanie szkodliwych pyłów i gazów. Chorują głównie osoby starsze, co nie oznacza, że POChP nie dotyka osób młodszych. Poza czynnikami środowiskowymi do rozwoju choroby mogą przyczynić również czynniki genetyczne, przede wszystkim niedobór alfa1-antytrypsyny.
Duszności, kaszel i zmniejszona tolerancja wysiłku – główne objawy POChP
Pierwszym objawem przewlekłej obturacyjnej choroby płuc dostrzeganym przez pacjenta jest kaszel (niekiedy z flegmą), problemy z oddychaniem oraz szybsze męczenie się. Spadek kondycji chory najczęściej tłumaczy sobie starzeniem się organizmu, natomiast kaszel zrzuca na karb nałogu i tzw. „kaszel palacza”. Do lekarza zgłasza się najczęściej dopiero wtedy, gdy objawy utrzymują się przez bardzo długi czas i coraz bardziej utrudniają codzienne funkcjonowanie. Warto dodać, że POChP przebiega z okresami zaostrzeń trwającymi nawet kilkanaście dni. Czynnikiem nasilającym objawy może być np. trwająca infekcja górnych dróg oddechowych. Poza objawami ze strony układu oddechowego chorobie mogą towarzyszyć objawy sercowo-naczyniowe oraz depresja.
O rozpoznaniu choroby rozstrzyga spirometria – diagnostyka POChP
Podstawowym narzędziem wykorzystywanym w diagnostyce przewlekłej obturacyjnej choroby płuc jest spirometria. Badanie to mierzy ilość powietrza wdychanego i wydychanego z płuc. Doskonale sprawdza się w diagnostyce POChP oraz innych chorób układu oddechowego, a także w monitorowaniu postępów leczenia. Do rozpoznania POChP niezbędne jest wykonanie spirometrii z próbą rozkurczową, czyli zarówno przed jak i po podaniu środka rozkurczającego oskrzela. Mierzona jest objętość wydechowa w pierwszej sekundzie (FEV1) oraz stosunek FEV1/FVC. U pacjenta wykonuje się również badania dodatkowe, w tym badania krwi oraz RTG klatki piersiowej.
Strategie leczenia POChP
Podstawą leczenia przewlekłej obturacyjnej choroby płuc jest eliminacja czynników, które ją zainicjowały. Najważniejsze jest zatem zaprzestanie palenia papierosów – będących głównym winowajcą. W miarę możliwości chory powinien też ograniczać kontakt z zanieczyszczeniami i pyłami. Ponadto lekarz może zaproponować choremu: tlenoterapię, która polega na dostarczeniu płucom dodatkowego tlenu oraz farmakoterapię – lekami rozszerzającymi oskrzela oraz działającymi przeciwzapalnie.
W leczeniu POChP stosuje się 4 podstawowe grupy leków:
- Krótko i długo działające β2 – adrenomimetyki – stosowane wziewnie eliminują duszność, zwiększają przepływ powietrza przez drogi oddechowe oraz zmniejszają częstość występowania zaostrzeń.
- Krótko i długo działające leki cholinolityczne – podane w postaci wziewnej rozszerzają oskrzela oraz zmniejszają napady duszności.
- Glikokortykosteroidy – podawane wziewnie lub doustnie przy zaostrzeniach.
- Selektywne inhibitory fosfodiesterazy 4 (PDE-4) – to nowa grupa leków hamujących proces zapalny w przebiegu POChP łączonych z lekami rozszerzającymi oskrzela.
- Leki biologiczne – Dupilumab w randomizowanym badaniu klinicznym III fazy z PoCHP typu II zredukował znacząco statystycznie częstość zaostrzeń.
Niestety pomimo dynamicznego postępu medycyny naukowcom wciąż nie udało się opracować leku, który zatrzymałby rozwój POChP. Obecne leczenie koncentruje się przede wszystkim na łagodzeniu objawów choroby oraz poprawie przepływu powietrza przez drogi oddechowe. Niemniej jednak takie działanie pomaga chorym na to schorzenie w codziennym funkcjonowaniu oraz sprawia, że ich życie staje się bardziej komfortowe.
Podsumowując, przewlekła obturacyjna choroba płuc jest chorobą układu oddechowego polegającą na trwałym zwężeniu dróg oddechowych. Choć często przypisuje się ją nałogowym palaczom, może mieć bardzo różne przyczyny – od życia w zanieczyszczonym środowisku, po czynniki genetyczne. Pacjent z POChP najczęściej skarży się na duszności, przewlekły kaszel i zmniejszoną tolerancję wysiłku. By zdiagnozować chorobę konieczne jest wykonanie spirometrii z próbą rozkurczową. Choć przewlekła obturacyjna choroba płuc jest nieuleczalna, pacjenci mają dostęp do wielu skutecznych terapii, które poprawiają komfort ich życia.
Autor: Redakcja holsäCLINICAL
Artykuły zamieszczane w naszym serwisie mają charakter wyłącznie informacyjny i nie zastępują konsultacji lekarskiej.
Bibliografia:
- P.A. Budna, K. Łagoda: Jakość życia osób z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc, w: Jakość życia w naukach medycznych i społecznych. T. 2, s. 284-293.
- D. Tworek: Przewlekła obturacyjna choroba płuc – diagnostyka i leczenie w gabinecie lekarza rodzinnego, „Lekarz POZ” 2020, 1, s. 9-13.
- P. Górski: Przewlekła obturacyjna choroba płuc — choroba zależna od pracy zawodowej, „Pneumonologia Polska” 2023, t. 4, nr 2–3, s. 83–89.
Aktualnie w holsäClinical prowadzimy nabór do badania klinicznego z udziałem leku, który może okazać się niezwykle skuteczny w łagodzeniu objawów przewlekłej obturacyjnej choroby płuc. Jeśli jesteś zainteresowany udziałem w badaniu, skontaktuj się z nami już teraz.
Zadzwoń: +48 32 724 10 12
Napisz: badaniakliniczne@holsaclinical.pl