Zadzwoń +48 32 724 10 12 
Umów wizytę 
Lokalizacje 
Gronkowiec – dlaczego wciąż nie ma na niego szczepionki?
Szczepionka przeciwko zakażeniom wywoływanym przez Staphylococus aureus pilnie potrzebna na całym świecie. Infekcje wywołane przez ten patogen stanowią jedną z głównych przyczyn zakażeń miejsca operowanego, zakażeń krwi, szpitalnego zapalenia płuc i pozaszpitalnych zakażeń tkanek miękkich.Ten gatunek bakterii cechuje się najwyższą opornością na antybiotyki i obecnie na rynku nie ma przeciwko niemu szczepionki.
Zjawisko wielolekooporności jest problemem globalnym
Dotyczy bakterii występujących zarówno w środowisku szpitalnym jak i w populacji pozaszpitalnej. Staphylococus aureus jest składnikiem flory fizjologicznej człowieka. Kolonizuje śluzówki, również skórę, jednocześnie dysponując różnorodnymi czynnikami determinującymi chorobotwórczość oraz mechanizmami oporności na leki przeciwbakteryjne. Stanowi jeden najgroźniejszych patogenów bakteryjnych wywołujących zakażenia u ludzi. Szczepy tych drobnoustrojów dysponują potencjalną możliwością produkcji różnych toksyn oraz innych czynników wirulencji, ułatwiających wzrost bakterii i negatywne oddziaływanie na organizm gospodarza.
Zakażenia skóry i tkanek miękkich wywołane przez S. aureus
Straphylococus aureus to bakteria Gram-dodatnia wywołująca szereg chorób, od łagodnych do zagrażających życiu, którą uznaje się za główną przyczynę zachorowalności i śmiertelności mimo tego, że dostępnych jest kilka antybiotyków przeciwgronkowcowych. Zakażenie bakterią Staphylococus aureus charakteryzuje się szeregiem trudnych i niebezpiecznych objawów, takich jak: liszajec, zapalenie tkanki łącznej, czyraki, ropnie, zakażenie rany pooperacyjnej, bakteriemię, zakażenia dróg oddechowych, zakażenia mięśni i kości, zapalenie wsierdzia, zakażenia związane z wyrobami medycznymi, choroby wywołane przez toksyny. Zdolność Straphylococus aureus do wywoływania wielu rodzajów zakażeń jest efektem ekspresji różnych czynników zjadliwości, czyli zdolności do wniknięcia, namnożenia się oraz uszkodzenia tkanek organizmu. Ponadto Straphylococus aureus wytworzył mechanizmy zaburzania czynności układu immunologicznego zarażonego pacjenta. Jest też w stanie przeżyć na chemicznie obojętnych powierzchniach (np. wyrobów medycznych). Ten gatunek bakterii cechuje się najwyższą opornością na antybiotyki i obecnie na rynku nie ma przeciwko niemu szczepionki.
Aktualne propozycje leczenia
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) oraz Centers for Disease Control and Prevention (CDC) opublikowały niedawno listy niebezpiecznych dla ludzi patogenów cechujących się opornością na leki, które dotyczą odpowiednio populacji globalnej i populacji USA. Straphylococus aureus znalazł się w obu tych wykazach. Z przeprowadzonej niedawno przez Europejską Agencję Leków (EMA) oceny wynika, że S. aureus jest jednym z głównych wskaźników analizowanych w ramach monitorowania oporności na leki przeciwdrobnoustrojowe i konsumpcji tych produktów przez ludzi.
Podstawą leczenia standardowego większości zakażeń są antybiotyki, których skuteczność nie zawsze jest wystarczająca, przez co mamy do czynienia ze znaczną niezaspokojoną potrzebą medyczną. Straphylococus aureus jest oporny na metycylinę. Zakażenia tą bakterią również znacznie wydłużają czas hospitalizacji oraz rekonwalescencji pacjentów.
W ostatnim czasie wykazano, że pakiety rozwiązań obejmujące badania przesiewowe, dekolonizację pacjentów i ukierunkowaną profilaktykę z użyciem antybiotyków przed zabiegiem chirurgicznym nieznacznie, ale w sposób istotny, przyczyniają się do zmniejszenia częstości występowania pooperacyjnych infekcji Straphylococus aureus w amerykańskich szpitalach. Efektywna szczepionka umożliwiłaby redukcję znacznych kosztów takich pakietów rozwiązań, mogłaby zapobiec dalszemu zwiększaniu się oporności na antybiotyki, a także zakażeniom, których nie udało się uniknąć dzięki powyższym działaniom prewencyjnym.
Z uwagi na złożoność mechanizmów zjadliwości Strapylococus aureus i nieudane próby opracowania szczepionki o działaniu ukierunkowanym na pojedynczy czynnik wirulencji niezbędne jest wytworzenie szczepionki wieloskładnikowej.
Badania kliniczne – nowe możliwości leczenia
W naszym ośrodku prowadzimy badanie kliniczne nad szczepionką przeciw S. aureus do stosowania w celu zapobiegania nawrotom zakażeń gronkowcem (wywoływanych przez wszystkie krążące szczepy) u pacjentów z niedawno przebytym lub aktualnie aktywnym zakażeniem skóry i tkanek miękkich. Jest to badanie II fazy, dwuramienne.
Bibliofrafia:
1. Pozzi C, Olaniyi R, Liljeroos L, Galgani I, Rappuoli R, Bagnoli F. Vaccines for Staphylococcus aureus and Target Populations. Curr Top Microbiol Immunol doi. 2017; 409: 491-528.
2. Lowy FD. Staphylococcus aureus infections. N Engl J Med. 1998; 339: 520-532.
3. Knox J, Uhlemann AC, Lowy FD. Staphylococcus aureus infections: transmission within households and the community. Trends Microbiol. 2015; 23: 437-444 [Knox, 2015].
4. CDC. Antibiotic resistant threats in the United States, 2013. Published 2013; https://www.cdc.gov/drugresistance/biggest_threats.html. Accessed January 17, 2019.
5. EFSA. ECDC, EFSA and EMA Joint Scientific Opinion on a list of outcome indicators as regards surveillance of antimicrobial resistance and antimicrobial consumption in humans and food-producing animals. First published in the EFSA Journal in October 2017, adopted in September 2017; 2017; https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/5017. Accessed January 17, 2019.
6. Schweizer ML, Chiang HY, Septimus E, Moody J, Braun B, Hafner J, Ward MA, Hickok J, Perencevich EN, Diekema DJ, Richards CL, Cavanaugh JE, Perlin JB, Herwaldt LA. Association of a bundled intervention with surgical site infections among patients undergoing cardiac, hip, or knee surgery. JAMA. 2015; 313: 2162-2171.
7. Daum RS, Spellberg B. Progress toward a Staphylococcus aureus vaccine. Clin Infect Dis. 2012; 54: 560-567.
