Zadzwoń +48 32 724 10 12 
Umów wizytę 
Lokalizacje 
Przewlekła pokrzywka spontaniczna – przebieg, objawy, możliwości leczenia
Pokrzywka jest chorobą występującą nawet u 3% społeczeństwa [1]. Czynniki wywołujące i mechanizm wywoływania grupy schorzeń zaliczających się do grupy pokrzywek są złożone, jednak ich wspólną cechą jest objaw, jakim jest nagłe pojawienie się na skórze bąbli pokrzywkowych. Jak obecnie wygląda leczenie tej choroby? Przeczytaj!
Spis treści:
1. Jak objawia się pokrzywka?
2. Kryteria podziału pokrzywki
3. Jak wygląda leczenie pokrzywki spontanicznej?
Jak objawia się pokrzywka?
Nazwa, jaką określa się tę chorobę, wywodzi się z łacińskiego słowa urtica – pokrzywa. Jest to nawiązaniem do efektu, jaki wywołuje ona po jej kontakcie ze skórą – powstanie charakterystycznych swędzących drobnych obrzęków w kształcie bąbli oraz zaczerwienienia, podobnych do tych, pojawiających się w przypadku nazwanego od tej rośliny schorzenia [2].
Bąbel pokrzywkowy, jeden z objawów pokrzywki, to swędzący powierzchniowy obrzęk skóry właściwej. Przybiera blady lub różowawy kolor, z rumieniową obwódką. Zmiany te mogą mieć od kilku milimetrów do nawet dwudziestu kilku centymetrów, a ich liczba może wahać się od kilku do wielu. Ich cechą charakterystyczną jest szybkość pojawiania się i znikania – definiuje się, że wykwit może powstać i zniknąć nawet w ciągu 24 godzin. Czasem jako drugi objaw pokrzywki określa się obrzęk naczynioruchowy. Dotyczy on głębszych warstw skóry właściwej i tkanki podskórnej bądź podśluzówkowej. Tkanki, w których występuje taki obrzęk są zazwyczaj w kolorze skóry zdrowej, lub delikatnie zarumienione, oraz cechują się większą tkliwością niż swędzeniem, w przeciwieństwie do bąbli [3].
Kryteria podziału pokrzywki
Jako kryteria podziału pokrzywki przyjmuje się najczęściej czas trwania objawów i ich intensywność, czynniki wywołujące oraz mechanizm wywoływania objawów. Często stosowana jest do tego skala UAS (Urticaria Activity Score) (Tab. 1).
| Nasilenie objawów w skali 0–3 | Bąble pokrzywkowe | Świąd |
| 0 | brak | brak |
| 1 – łagodne | < 20 bąbli/ dobę | Występuje, ale nie jest dokuczliwy |
| 2 – umiarkowane | 20–50 bąbli/ dobę | Dokuczliwy, ale nie zaburza codziennej aktywności ani snu |
| 3 – duże (intensywne) | 50 bąbli/ dobę | Nasilony, zaburza codzienną aktywność i sen |
UAS7 – punkty z każdego dnia (0–6) są sumowane przez tydzień (maksymalny tygodniowy wskaźnik = 42).
W pokrzywce spontanicznej bąble lub obrzęk naczynioruchowy pojawiają się bez łatwo identyfikowalnej przyczyny. Wśród pokrzywek spontanicznych o znanej przyczynie największy odsetek stanowią pokrzywki autoimmunologiczne, oraz o podłożu infekcyjnym [2]. Szacuje się, że pokrzywka przewlekła ma podłoże autoimmunizacyjne w 30-45% przypadków [4].
Jak wygląda leczenie pokrzywki spontanicznej?
Terapią pierwszego wyboru przy leczeniu objawowym pokrzywek są leki przeciwhistaminowe II generacji. Dzięki braku istotnego działania sedatywnego oraz wpływu na układ krążenia, terapia ta może być przewlekła. W przypadku braku reakcji na standardową dawkę leków, możliwe jest jej zwiększenie nawet do czterokrotności dawki określonej w charakterystyce danego produktu leczniczego [2].
Ponad 50% pacjentów nie osiąga jednak kontroli objawów nawet przy wysokich dawkach leków przeciwhistaminowych. W takim przypadku kolejną możliwością leczenia jest dołączenie do stosowanych leków omalizumabu – leku biologicznego z grupy przeciwciał monoklonalnych anty-IgE. W większości przypadków stosowanie tego leku przynosi spektakularną poprawę zarówno przy pokrzywce spontanicznej, jak i przy większości odmian pokrzywki indukowanej. Najczęstszą formą podania leku jest iniekcja co kilka tygodni. W związku z przeprowadzonymi licznymi badaniami, oraz jego długim czasem stosowania w leczeniu astmy ciężkiej, biofarmaceutyk ten został dobrze poznany i jest powszechnie uznawany za bezpieczny [5].
Podczas epizodów zaostrzenia objawów pokrzywki spontanicznej dopuszczalne jest krótkotrwałe (do 10 dni) stosowanie glikokortykosteroidów zarówno miejscowo, jak i systemowo (leczeniu poddawany jest cały organizm pacjenta), jednakże w możliwie niskiej dawce [5]. Stosowanie ich przewlekle jest przeciwwskazane, ze względu na liczne działania niepożądane [3]. Krótkotrwała glikokortykosteroidoterapia jest dopuszczalna jedynie w przypadku znacznych zaostrzeń objawów choroby [2].
W przypadku braku satysfakcjonującej reakcji na duże dawki LP II oraz nieskuteczności leczenia omalizumabem lub jego niedostępności po 6 miesiącach terapii (lub wcześniej w przypadku nasilonej pokrzywki) rekomenduje się dołączenie do LP II cyklosporyny A, leku immunosupresyjnego i hamującego uwalnianie mediatorów z komórek tucznych. Pomimo potencjalnej możliwości wywoływania szeregu działań niepożądanych cyklosporyna jest znacznie bezpieczniejsza w terapii długoterminowej w porównaniu z ogólnie podawanymi glikokortykosteroidami [2].
Jeśli reakcja zarówno na leki przeciwhistaminowe, jak i omalizumab jest niewystarczająca, bądź gdy terapia omalizumabu jest niedostępna, zalecane jest włączenie do leczenia cyklosporyny A – leku immunosupresyjnego. Mimo możliwości wywołania przez stosowanie tego leku różnych działań nieporządanych, terapia ta cechuje się wysokim poziomem bezpieczeństwa, w porównaniu z często doraźnie stosowanymi glikokortykosteroidami [2].
Bibliografia:
- Keam SJ, Plosker GL. Rupatadine. A review of its use in the management of allergic disorders. Drugs 2007;67:457–474.
- Nowicki R, Grubska-Suchanek E, Jahnz-Różyk K, Kruszewski J, Trzeciak M, Wilkowska A, et al. Pokrzywka. Interdyscyplinarne Rekomendacje diagnostyczno-terapeutyczne Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego i Polskiego Towarzystwa Alergologicznego. Alergologia Polska – Polish Journal of Allergology. 2020 Jan 1;7(1):31–9.
- Bolognia JL, Schaffer JV, Cerroni L. Dermatología. 4th ed. Elsevier; 2018.
- Gonzalez-Diaz SN, Sanchez-Borges M, Rangel-Gonzalez DM i wsp. Chronic urticaria and thyroid pathology. World Allergy Organ. J., vol. 13, no. 3, p. 100101, Mar. 2020.
- Pokrzywka przewlekła spontaniczna – od poznania mechanizmów i wyróżnienia endotypów do terapii celowanej, Aleksandra Likońska, Marek L. Kowalski, Maciej Chałubiński.
Autor: Redakcja holsäCLINICAL
Artykuły zamieszane na blogu mają charakter wyłącznie informacyjny i nie mogą zastąpić konsultacji lekarskiej.
