Mifepriston – innowacyjny lek szansa na lepsze życie z endometriozą
Uporczywe bóle brzucha, nie tylko w okresie okołomenstruacyjnym, bolesne i obfite miesiączki, wzdęcia i biegunki, ból w trakcie kontaktów intymnych, a także problemy z zajściem w ciąże- brzmi znajomo? To tylko niektóre symptomy świadczące o endometriozie. Jest to choroba zapalna, dotykająca nawet 15 % kobiet w wieku rozrodczym, która potrafi uprzykrzyć życie wielu kobietom.
Jednakże istnieją metody jej skutecznego leczenia. W zależności od nasilenia objawów endometriozy i aktualnego stanu pacjentki, wykorzystujemy terapię farmakologiczną lub interwencję chirurgiczną. Należy pamiętać, że w przypadku endometriozy czas ma niebagatelne znaczenie. Odpowiednio wczesna diagnostyka i niezwłocznie podjęte leczenie pozwalają opóźnić rozwój choroby i zahamować proces tworzenia nowych ognisk endometrialnych.
Endometrioza a hormony
Endometrioza wynika z zaburzenia równowagi hormonalnej pomiędzy estrogenami a progesteronem, co skutkuje nadmiernym rozrostem i namnażaniem komórek endometrium. Progesteron odgrywa główną rolę w implantacji zarodka i utrzymaniu ciąży, ale również hamuje proliferacyjny wpływ estrogenów na endometrium. Hormon ten odznacza się wieloaspektowym mechanizmem działania, które przebiega głównie za pośrednictwem receptorów progesteronowych.
Innowacyjne leczenie farmakologiczne
Chociaż istniejące już podejścia terapeutyczne w leczeniu endometriozy wykazują względną skuteczność w łagodzeniu objawów bólowych, to efekt ten jest stosunkowo krótkoterminowy. Ponadto metody te mają wiele działań niepożądanych, a czasem i ciężkich skutków ubocznych. W konsekwencji, jedną z głównych przesłanek do prowadzenia badań nad tą jednostką chorobową jest poszukiwanie skuteczniejszego leczenia, o lepszym profilu bezpieczeństwa minimalizującym ryzyko działań niepożądanych.
Nowe możliwości terapeutyczne w leczeniu endometriozy zawdzięczamy odkryciu selektywnych modulatorów receptora progesteronowego (SPRM). Są to związki steroidowe lub niesteroidowe posiadające zdolność do oddziaływania z receptorem progesteronowym poprzez modulowanie jego aktywności. Łączą w sobie właściwości agonistyczne i antagonistyczne, a efekt terapeutyczny jest tkankowo swoisty (zależny od tkanki docelowej, na którą oddziałują).
Aktualnie preparaty SPRM zarejestrowane są jako środki do terminacji ciąży czy doraźnej antykoncepcji. Jednakże trwają badania kliniczne oceniające przydatność i efektywność SPRM w nowych wskazaniach, takich jak leczenie raka endometrium, choroby Cushinga, choroby Alzheimera czy właśnie endometriozy.
Czytaj też: Endometrioza w dobie pandemii COVID-19 – jak radzić sobie z objawami?
Mifepriston i jego potencjał w leczeniu endometriozy
Duże nadzieje wzbudza Mifepriston, który jako pierwszy antagonista receptora progesteronowego został zsyntetyzowany w 1980 r. Lek ten wykazuje dużą zdolność do blokowania receptora progesteronowego, (konkuruje z progesteronem o przyłączenie do receptora), wywołując efekt pożądany w leczeniu endometriozy, czyli zahamowanie rozrostu endometrium. Doustna dawka 50 mg Mifepristonu podawana codziennie przez 6 miesięcy nie wpłynęła na zmianę fizjologicznego poziomu estrogenu, a gęstość mineralna kości pozostała niezmieniona.
Co więcej, Mifepriston nie wywiera wpływu na hormon luteinizujący (LH) oraz hormon folikulotropowy (FSH), jak ma to miejsce w przypadku analogów gonadoliberyny (GnRH). Odznacza się dobrym profilem bezpieczeństwa, nie daje ciężkich skutków ubocznych, a także nie wywołuje objawów hipoestrogenizmu.
Redukcja zmian endometrialnych aż o 40 do 75%!
W badaniach przedklinicznych na modelach zwierzęcych odnotowano redukcję wielkości ognisk endometrialnych od 40 do nawet 75% po podaniu Mifepristonu, co świadczy o proapoptotycznych i antyproliferacyjnych właściwościach SMPR. Ponadto zaobserwowano wyższą skuteczność Mifepristonu w monoterapii, aniżeli w terapii skojarzonej z wykorzystaniem analogów gonadoliberyny (GnRH). Co ważne, zaobserwowano ograniczenie wytwarzania prostaglandyn przez tkankę endometrialną, co bezpośrednio wpływa na znaczne zmniejszenie dolegliwości bólowych.
Znaczna redukcja bólu potwierdzona badaniami
Kolejny etap badań klinicznych obejmował ocenę skuteczności i bezpieczeństwa Mifepristonu u pacjentek z endometriozą, w porównaniu z placebo lub inną dawką Mifepristonu na przestrzeni 3 miesięcy. Na podstawie otrzymanych wyników stwierdzono złagodzenie dolegliwości bólowych w trakcie miesiączki. Oszacowano, że zaledwie 3-10% kobiet przyjmujących Mifepriston doświadcza bolesnego miesiączkowania, w przeciwieństwie do grupy placebo, w której odsetek tych kobiet wynosił aż 40%. Dane naukowe wskazują również na zmniejszenie dyspareunii (bólu podczas stosunku płciowego).
Wyniki analizy porównawczej zastosowania trzech dawek Mifepristonu z placebo sugerują, że wszystkie z podanych dawek były skuteczniejsze niż placebo. Ponadto dawki 5 mg lub 10 mg odznaczają się wyższą skutecznością w leczeniu bolesnego miesiączkowania i dyspareunii niż dawka 2,5 mg.
W celu oceny proliferacji endometrium oraz ilości i rozmieszczenia receptorów steroidowych u kobiet po leczeniu niskimi dawkami Mifepristonu przeprowadzono badanie z udziałem 3 grup pacjentek, które losowo przydzielono do codziennego przyjmowania 2 mg lub 5 mg Mifepristonu przez 120 dni. Biopsję endometrium wykonano przed rozpoczęciem terapii oraz po 60 i 120 dniach.
Wyniki badania były obiecujące i wykazały, że małe dawki Mifepristonu wywierają znaczący wpływ antyproliferacyjny na komórki endometrium. Zaobserwowano istotne zmniejszenie ekspresji receptorów progesteronowych i estrogenowych juz po 60 dniach trwania terapii, z kolei liczba receptorów androgenowych uległa zwiększeniu. Wzrost poziomu receptorów androgenowych w tkankach leczonych Mifepristonem może prowadzić do zwiększonego wiązania androgenów, co z kolei może antagonizować wpływ estrogenów na wzrost endometrium.
Redukcja objawów i zmniejszenie nasilenia endometriozy sprawiają, iż terapia Mifepristonem może stanowić alternatywne podejście terapeutyczne w leczeniu tej choroby. Niebawem w naszej klinice rozpocznie się badanie kliniczne III fazy z wykorzystaniem Mifepristonu, do udziału w którym zachęcamy pacjentki cierpiące na endometriozę. Badanie to pozwoli na dogłębną weryfikację skuteczności i bezpieczeństwa Mifepristonu. Może właśnie ten lek odmieni i poprawi komfort Twojego życia?
Bibliografia :
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28742263/
- https://academic.oup.com/jcem/article/89/5/2491/2844811
- https://journals.viamedica.pl/ginekologia_polska/article/download/45987/32778
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0015028216580224