3 lutego 2021

Estetrol – innowacyjny lek w walce z objawami menopauzy

Co dzieje się w organizmie kobiety w trakcie menopauzy?

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) definiuje menopauzę jako „ostateczne ustanie miesiączkowania w wyniku utraty aktywności pęcherzykowej jajników, po którym przez okres 12 miesięcy nie wystąpiło już żadne krwawienie”. W tym czasie znacząco spada poziom hormonów, które były odpowiedzialne za występowanie owulacji – estrogenu i progesteronu . Ciało kobiety,  próbując zaadaptować się do nowej sytuacji wydziela zwiększone ilości FSH (hormonu folikulotropowego) i LH (hormonu luteinizującego), które mają za zadanie stymulować jajniki do produkowania hormonów płciowych na dotychczasowym poziomie.

W organizmie kobiety zachodzi wtedy szereg zmian, które nie tylko uniemożliwiają jej zajście w przyszłą ciążę, ale niestety często znacząco wpływają też na komfort życia. Dzieję się tak, ponieważ wspomniany estrogen i progesteron umożliwiają przebieg ponad 300 procesów w organizmie. Zatem skutki menopauzy nie są powiązane tylko z prawidłowym funkcjonowaniem układu moczowo-płciowego, ale rzutują także na inne układy, m.in. układ nerwowy, co objawia się zaburzeniami snu, osłabieniem pamięci, uczuciem zmęczenia, drażliwością, problemami ze skupieniem uwagi, czy naczynioruchowy, co wywołuje nocne poty  czy uderzenia gorąca.

Z objawami menopauzy można walczyć!

Obecnie na rynku istnieje kilka metod leczenia dokuczliwych objawów klimakterium. Należą do nich:

• TERAPIA FITOESTROGENAMI

Fitoestrogeny to związki roślinne, których zadaniem jest imitowanie działania estrogenów. Dużej ilości tych substancji możemy doszukać się w nasionach roślin strączkowych, winogronach oraz liściach zielonej herbaty. Wśród tej grupy największą ich zawartość wykazuje soja. Istnieją przesłanki sugerujące, że fitoestrogeny zmniejszają ryzyko występowania raka piersi, ubytków wapniowych kości czy stanów depresyjnych. Wnioski te zostały wysnute na podstawie badania, które porównywało wpływ diety stosowanej przez kobiety pochodzące i mieszkające w Azji oraz Stanach Zjednoczonych na stan ich zdrowia.  Nie wzięto jednak pod uwagę, że schorzenia te upatrują swojej genezy w wielu czynnikach. Wpływ na nie ma nie tylko dieta, ale także czynniki indywidualne (geny) oraz środowisko, sposób i tempo życia, które jak wiemy, znacznie różnią te kontynenty. Nie można postawić jednoznacznej tezy, że to fitoestrogeny były antidotum na przykre skutki pomenopauzalne. Niemniej jednak warto włączyć je do codziennej diety i zadbać o zwiększone ich spożywanie.

• HORMONALNA TERAPIA ZASTĘPCZA (HTZ)

Polega na zastąpieniu hormonów produkowanych przez organizm w znacznie mniejszych stężeniach przez ich substytuty. W terapii HTZ powszechnie stosuje się estrogeny naturalne (takie jak estriol, estron) oraz estrogeny pochodzenia zwierzęcego (np. ekwilina, ekwilenina pozyskiwane z moczu klaczy). Przyjmowane leki mogą mieć postać doustną, dopochwową, przezskórną w postaci plastrów, domięśniową w postaci zastrzyków oraz donosową. Już na samym wstępie warto podkreślić, że mimo stosowania substytutów hormonów terapia ta nie przedłuża okresu płodności kobiety. Wykazuje jednak pozytywny wpływ na skórę poprzez wspomaganie syntezy kolagenu, za którą odpowiedzialny jest estrogen, co spowalnia proces pojawiania się głębokich zmarszczek. Pomaga też w regulacji zmian nastroju oraz nadmiernej potliwości.

Stosowanie HTZ wiąże się z dużą integracją w gospodarkę hormonalną kobiety, dlatego musi być ona przyjmowana pod stałą kontrolą lekarza. Paniom wybierającym ten rodzaj leczenia zaleca się przynajmniej raz na pół roku wizytę kontrolną u ginekologa, wykonywanie mammografii raz w roku, a nie co 2 lata jak w przypadku profilaktyki kobiet, które nie stosują tego typu leczenia oraz fizykalne badanie piersi nie rzadziej niż raz w miesiącu. Rozpoczęcie HTZ wiąże się ze zwiększonym ryzykiem nowotworów sutka, jajników czy endometrium oraz wystąpieniem żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, dlatego odradza się ten rodzaj terapii kobietom po przebytym zawale serca oraz ze stwierdzoną miażdżycą i dolegliwościami ze strony układu krążenia.

• LECZENIE NOWEJ GENERACJI NATURALNYM HORMONEM

Estetrol (E4) – Donesta® to pierwszy naturalny estrogen o selektywnym działaniu tkankowym. Jest wytwarzany przez ludzki płód i przenoszony do krwi matki podczas ciąży. Dzięki korzystnemu profilowi bezpieczeństwa, farmakodynamice, farmakokinetyce oraz tolerancji, E4 potencjalnie stanowi przełom w wielu obszarach terapeutycznych, takich jak antykoncepcja i klimakterium. Estetrol znalazł swoje zastosowanie w leczeniu umiarkowanych i ciężkich objawów pomenopauzalnych ze strony układu naczynioruchowego.

Terapia E4 jest w III fazie badań klinicznych i jest dedykowana zarówno dla kobiet po histerektomii oraz kobiet z zachowaną macicą, którym towarzyszą nasilone objawy uderzeń gorąca.

Łagodne, umiarkowane i nasilone objawy menopauzy – jak to ocenić?

Od razu nasuwają się dwa pytania: co należy rozumieć przez “łagodne, umiarkowane i nasilone objawy” oraz jak odnieść je do własnego organizmu?

Na potrzeby tej klasyfikacji opracowany został specjalny system zliczania uderzeń gorąca, podczas którego codziennie przez kolejne 4 tygodnie notuje się ilość uderzeń gorąca, jakie wystąpiły w danym dniu, przyznając: 1. punkt dla łagodnych, 2. punkty dla umiarkowanych i 3. punkty dla nasilonych, przy zaznaczeniu, że ciężkie uderzenia gorąca to takie, które spowodowały przerwanie wykonywania danej czynności (np. nocne poty, które wybudziły nas ze snu).

Na podstawie dotychczasowych badań klinicznych, które jednoznacznie udowodniły, że w przypadku leczenia Estetrolem już po 4 tygodniu stosowania terapii nasilenie i częstość uderzeń gorąca może zmniejszyć się aż o 50 %, a po 12 tygodniach terapii nawet o 75%. Analizy dowodzą, że E4 wskazuje zastosowanie również w innych obszarach terapeutycznych w tym w leczeniu i zapobieganiu nowotworom hormonozależnych (w szczególności raka piersi i prostaty), osteoporozie, bólach mięśniowo-szkieletowe i gojeniu ran.

Czytaj też: Endometrioza w dobie pandemii COVID-19 – jak radzić sobie z objawami?

Badania kliniczne z użyciem Estetrolu (4) :

W maju 2016 rozpoczęto badanie kliniczne fazy II z użyciem Estetrolu – Donesta® z udziałem 257 kobiet w wieku 40-65 lat w Czechach, Polsce, Belgii, Irlandii i Wielkiej Brytanii, z których 200 ukończyło okres 12 tygodniowego leczenia. Zweryfikowano skuteczność czterech dawek E4 (2,5 mg, 5 mg, 10 mg i 15 mg) w porównaniu z placebo, w celu ustalenia minimalnej skutecznej dawki. W przypadku kobiet z zachowaną macicą, po terapii E4 następuje terapia progesteronem (dydrogesteron 10 mg) przez 2 tygodnie jako środek ochronny w celu zahamowania rozrostu endometrium.

Rozpoczęty pod koniec 2019 roku program kliniczny fazy III z użyciem Donesta®  ma na celu rekrutację około 2200 kobiet w okresie menopauzy (40-65 lat) i obejmuje dwa kluczowe badania, jedno prowadzone w Ameryce Północnej (Stany Zjednoczone / Kanada) oraz kolejne, w 14 krajach w Europie, Rosji i Ameryce. Oba projekty są ogólnoświatowymi, randomizowanymi, wieloośrodkowymi, podwójnie zaślepionymi badaniami. Głównym celem badań jest ocena wpływu leczenia na częstotliwość i nasilenie umiarkowanych do ciężkich uderzeń gorąca przy różnych dawkach E4 (15 mg i 20 mg) u kobiet w okresie menopauzy po 4 i 12 tygodniach leczenia.

Źródła:

1. Strona ClinicalTrials.gv: https://www.clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04209543?cond=estetrol&draw=2&rank=4
2. Artykuł: https://www.mithra.com/en/estetrol
3. Artykuł: https://investors.mithra.com/wp-content/uploads/2018/04/2018-04-19-Donesta-Phase-IIb-FINAL-EN.pdf
4. Artykuł: https://investors.mithra.com/wp-content/uploads/2020/12/2020-12-16-Update-Donesta-Study-phase-III-EN.pdf

Jeżeli jesteś zainteresowana/y udziałem w badaniu klinicznym z użyciem Estetrolu, wypełnij formularz kontaktowy i umów się na bezpłatną konsultację.

Zadzwoń: +48 32 724 10 12
Napisz: badaniakliniczne@holsaclinical.pl